Wszystko o urlopach macierzyńskim i rodzicielskim - co powinna wiedzieć przyszła mama

          

 W życiu każdej kobiety przychodzi czas kiedy staje się mamą. Bez wątpienia macierzyństwo jest nową i nieznaną rolą, która jest nieodwracalna, a kobieta pozostaje mamą do końca życia.

Młoda  mama, zwłaszcza pracująca chciałaby jak najdłużej spędzić czas ze swoim maluszkiem                    i poświęcić się jego wychowaniu.

            Obecnie prawo daje możliwość sprawowania opieki nad nowo narodzonym dzieckiem wraz ze wsparciem finansowym przez rok czasu nie tylko rodzicom zatrudnionym na etacie ale również innym grupom.

Niestety , nie wszyscy potrafią odnaleźć się w gąszczu zawiłych przepisów. Wiele przyszłych mam                i tych, które nie dawno nimi zostały same muszą borykać się z załatwianiem wszystkich spraw                     i pokonywaniem napotkanych barier. Dlatego też chciałabym przybliżyć Wam istotne tematy związane z urlopami przysługującymi w pierwszych latach macierzyństwa.

Na początek urlop  macierzyński i rodzicielski.

Długość urlopu rocznego wynosi standardowo 52 tygodnie.

Na ten okres składa się:

urlop macierzyński

20 tyg – jedno dziecko przy jednym porodzie

31 tyg – dwoje dzieci przy jednym porodzie

33 tyg – troje dzieci przy jednym porodzie

35 tyg – czworo dzieci przy jednym porodzie

37 tyg -  pięcioro dzieci przy jednym porodzie

oraz

urlop rodzicielski 

32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka,

34 tygodnie  w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie.

 Urlop macierzyński

Urlop macierzyński rozpoczyna się od dnia porodu chyba, że mama postanowiła wykorzystać urlop jeszcze przed porodem ale nie więcej niż 6 tyg.

Na złożenie wniosku o urlop macierzyński i rodzicielski jest 21 dni po porodzie.

W tym czasie można zastanowić się czy od razu wykorzystać urlop macierzyński i rodzicielski, czy tylko urlop macierzyński oraz zdecydować w jakiej wysokości będzie wypłacane świadczenie.

Kto może również skorzystać z urlopu macierzyńskiego?

Po zmianie przepisów, które weszły w życie 2 stycznia 2016 r. istnieje możliwość aby z części urlopu macierzyńskiego mógł skorzystać również pracujący ojciec dziecka. Jednak jest to możliwe dopiero po wykorzystaniu przez mamę dziecka 14 tyg. urlopu macierzyńskiego.

Procedura ta wygląda następująco:

·        Pracownik ojciec dziecka składa wniosek do swojego pracodawcy o udzielenie części urlopu macierzyńskiego w terminie nie krótszym niż 14 dni przed jego rozpoczęciem.                                 Do wniosku należy dołączyć akt urodzenia dziecka oraz oświadczenie mamy dziecka                       o rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego.

Uwaga! Część urlopu macierzyńskiego, z którego korzysta ojciec dziecka, musi się rozpoczynać bezpośrednio po zakończeniu części urlopu macierzyńskiego wykorzystanego przez mamę. Nie może być choćby jednego dnia przerwy.

·        Pracodawca udziela pracownikowi – ojcu dziecka urlopu macierzyńskiego.

·        Mama dziecka zgłasza swojemu pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, najpóźniej 7dni przed przystąpieniem do pracy.

 Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek.

Choroba mamy i pobyt w szpitalu

Jeżeli mama wykorzystała po porodzie urlop macierzyński w wymiarze 8 tyg. a wymaga opieki szpitalnej i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, wówczas                z części urlopu macierzyńskiego może skorzystać pracujący ojciec dziecka. W takim przypadku urlop macierzyński mamy zostaje przerwany na okres, w którym korzysta z niego ojciec wychowujący dziecko.

Jednak nie tylko pracujący ojciec dziecka może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego w czasie choroby i pobytu w szpitalu mamy. Prawo to mają również inni pracujący członkowie najbliższej rodziny.

Gdy dziecko jest w szpitalu.

Mama w razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej, która wykorzystała po porodzie   8 tyg urlopu macierzyńskiego, pozostałą jego część może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala. Nawet w przypadku, gdy dziecko bezpośrednio po porodzie zostaje zatrzymane w szpitalu na dłuższy czas, konieczne jest wykorzystanie obowiązkowej 8 -tygodniowej części urlopu macierzyńskiego po porodzie. Takie rozwiązanie gwarantuje ochronę zdrowia kobiety.

Przerwanie urlopu macierzyńskiego na okres pobytu dziecka w szpitalu, zobowiązuje pracującą mamę do stawienia się w pracy. Jeżeli lekarz dziecka uzna, że zachodzi konieczność zapewnienia opieki matki nad dzieckiem przebywającym w szpitalu, wówczas wystawi mamie zwolnienie lekarskie i za ten okres mama otrzyma zasiłek opiekuńczy.

Urlop rodzicielski

Mama będzie mogła skorzystać z urlopu rodzicielskiego dopiero  jeżeli  wykorzysta w pełnym wymiarze urlop macierzyński tj. 20 tygodni (przy urodzeniu jednego dziecka).

Urlop rodzicielski można wykorzystać nie tylko jednorazowo, lecz także maksymalnie w 4 częściach. Należy zaznaczyć, że żadna z tych części nie może być krótsza niż 8 tygodni.

Część urlopu w wymiarze 16 tygodni można wykorzystać nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Kto  również może skorzystać z urlopu rodzicielskiego?

Z tego przywileju mogą skorzystać oboje rodzice. Mogą  podzielić się urlopem, czyli część urlopu wykorzysta mama, a część ojciec dziecka.

Urlop rodzicielski a praca na etacie

Mama korzystająca z urlopu rodzicielskiego będzie mogła łączyć go z wykonywaniem pracy                          u pracodawcy, który takiego urlopu udzielił w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Aby skorzystać z takiej formy urlopu rodzicielskiego należy złożyć do pracodawcy pisemny wniosek w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy.                                   Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownicy, chyba że nie jest to możliwe                    ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy którą wykonuje pracownik. W takim przypadku pracodawca musi poinformować pracownika na piśmie o przyczynie odmowy złożonego wniosku.

Jeżeli mama będzie łączyła urlop rodzicielski z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił jej takiego urlopu, wymiar urlopu ulegnie proporcjonalnemu wydłużeniu do wymiaru czasu pracy przez nią wykonywanej, nie dłużej jednak niż do 64 tygodni.

Przykład:

Mama łączy 12 tygodni urlopu rodzicielskiego z pracą w wymiarze 1/2 etatu.                                           Urlop zostanie wydłużony o 6 tygodni (12 tygodni x 1/2 etatu = 6 tygodni). W tym przypadku urlop rodzicielski wydłuży się o 6 tygodni urlopu rodzicielskiego niełączonego z pracą.

Czy można zrezygnować z urlopów lub ich części?

Złożenie jednego wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim nie oznacza, że mama nie będzie mogła zrezygnować z części lub całości urlopu rodzicielskiego np. w celu przejęcia przez małżonka opieki nad dzieckiem. W tym celu mama musi złożyć pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z części lub całości urlopu rodzicielskiego w terminie nie krótszym niż 21 dni przed powrotem do pracy.

Zasiłek macierzyński

Tak jak wcześniej wspomniałam,pracująca mama po urodzeniu dziecka ma 21 dni na złożenie dokumentów o urlop macierzyński i wypłatę zasiłku. Wysokość zasiłku w czasie trwania urlopu macierzyńskiego zależy od tego jaki wariant mama wybierze.

I WARIANT

100% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 60% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński w  wysokości 100% za okres urlopu macierzyńskiego otrzymują mamy, które wnioskują tylko o urlop macierzyński i wstrzymują się z podjęciem decyzji o korzystaniu z urlopu rodzicielskiego. Dotyczy on także osób, które nie złożyły wniosku w terminie.

Ponadto o wypłatę zasiłku w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 60% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego może wystąpić każda mama składając jeden wniosek.

II WARIANT

80% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.                           Mamy wnioskujące o wypłatę zasiłku w tej wysokości zobowiązane są do złożenia wniosku w terminie nie późniejszym niż 21 dni po porodzie.

Decyzja o wyborze przedstawionych wyżej wariantów wypłat zasiłku macierzyńskiego zależy od młodej mamy jej planów na najbliższy rok, a także sytuacji finansowej, dlatego też powinna być dobrze przemyślana.

Bardzo ważną zmianą jaka została wprowadzona od 1 stycznia 2016 roku jest przyznanie świadczenia rodzicielskiego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dla tych rodziców, którym do tej pory nie przysługiwał zasiłek macierzyński. Dotyczy on zarówno bezrobotnych, pracujący na umowę o dzieło, rolników, jak i studentów. Osoby te  mogą przez rok otrzymywać           1 tys. zł netto bez względu na to, jak wygląda ich sytuacja finansowa . Ponadto osobom, którym ze względu na zarobki zasiłek macierzyński przysługuje w niższej wysokości niż 1 tys. zł otrzymają wyrównanie do tej kwoty finansowane przez budżet państwa.

 Zdjęcie : pochodzi ze strony infor.pl