UZNANIE OJCOSTWA DZIECKA POCZĘTEGO - CO GDZIE KIEDY ZŁOŻYĆ?

Uznanie ojcostwa to kwestia niezwykle istotna, ponieważ dziecko zmienia wówczas status prawny.
Co to oznacza?
- nabywa ono ochronę prawną,
- uprawnienie do uzyskania środków na utrzymanie i wychowanie (ew. prawo do alimentów),
- uzyskanie władzy rodzicielskiej
- wchodzi w krąg osób dziedziczących z ustawy.

Dlatego warto o to zadbać nawet wówczas jeśli dziecko jeszcze się nie narodziło.

Jakie dokumenty należy złożyć i gdzie? 

Oboje rodzice muszą stawić sie w USC przed kierownikiem z dowodami osobistymi, a jeśli dziecko się jeszcze nie narodziło to dodatkowo matka z kartą ciąży dziecka.  Do uznania ojcostwa potrzebna jest zgoda matki w formie oświadczenia potwierdzającego, że dany mężczyzna jest ojcem dziecka.

Zatem najlepiej jeśli oboje rodzice stawią się do USC złożą stosowne oświadczenia i podpisy. 

Wymagane dokumenty do uznania dziecka poczętego:
• dowody osobiste/paszporty rodziców,
• gdy matka jest panną - odpis skrócony jej aktu urodzenia,
• gdy matka jest rozwiedziona - odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie,
• gdy matka jest wdową - odpis skrócony aktu zgonu męża,
• -zaświadczenie lekarskie o ciąży kobiety,
Jeśli uznanie ojcostwa będzie odbywało się w urzędzie, w którym  ww. akty są nie trzeba ich wyciągać.

Nazwisko dziecka uznanego przez ojca wynika ze zgodnych oświadczeń rodziców składanych z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa.


Złożenie oświadczenia przed kierownikiem USC o uznaniu ojcostwa jest zwolnione z opłat. 
 
Jeśli oboje rodzice uznają dziecko sytuacja jest prosta. W momencie gdy ojciec nie chce uznać dziecka wówczas matka dziecka musi wnieść sprawę do sądu.

KIEDY DO SĄDU?  

Jeśli biologiczny ojciec dziecka pozamałżeńskiego nie wyraża zgody na uznanie swojego ojcostwa przed kierownikiem stanu cywilnego, konieczne może okazać się złożenie pozwu do sądu o ustalenie ojcostwa.

Kto może wytoczyć takie powództwo?

• dziecko,
• matka dziecka,
• domniemany ojciec dziecka,
• prokurator.

Do którego sądu wnieść pozew?

Postępowanie o ustalenie ojcostwa może być prowadzone wyłącznie przez sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich właściwym dla miejsca zamieszkania pozwanego, albo przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania powoda. Decyzję w tym zakresie podejmuje powód występując ze swoim żądaniem. Pozew jest zwolniony z opłat sądowych.  jednak należy pamiętać że jeśli przegramy proces a strona przeciwna będzie reprezentowana przez adwokata wówczas możemy zostać obciążeni kosztami jakie ta osoba poniosła na adwokata. 

Jakie czynności podejmuje sąd?

Aby ustalić, czy pozwany jest rzeczywiście ojcem dziecka, sąd może przesłuchać świadków lub nakazać przeprowadzenie dowodu z badań DNA. Jeśli sąd nabierze pewności, że pozwany mężczyzna jest ojcem dziecka – wyda wyrok ustalający ojcostwo.

DODATKOWO należy pamiętać że składając pozew o ustalenie ojcostwa możemy domagać się innych roszczeń związanych z osobą dziecka:

• żądanie zasądzenia alimentów na dziecko – czyli kosztów jego utrzymania; na takich samych zasadach jak w przypadku innych spraw o alimenty,
• nadania dziecku nazwiska – albo dwuczłonowego (składającego się z nazwiska matki i nazwiska ojca dziecka) lub jednoczłonowego (czyli albo pozostawienie dziecku nazwiska panieńskiego matki lub nadanie nazwiska ojca),
• ustalenie zakresu władzy rodzicielskiej – można domagać się pozbawienia, ograniczenia lub zawieszenia władzy rodzicielskiej ojca dziecka, jeśli postawa ojca dziecka nie gwarantuje, iż należycie wykonywać będzie swoje obowiązki, np. nie interesuje się dzieckiem w żaden sposób. Należy zwrócić uwagę, że jeśli sąd ustali ojcostwo i nie orzeknie w żaden sposób o władzy rodzicielskiej – pozwany korzystać będzie z tej sfery na równi z matką dziecka.

a także na rzecz matki dziecka:

• żądanie poniesienia kosztów związanych z ciążą i porodem, np. koszty wyprawki, zakupu leków i witamin, odzieży ciążowej, wydatki związane z opieką lekarską, porodem w prywatnej klinice, itp.,
• żądanie poniesienia kosztu trzymiesięcznego utrzymania matki dziecka w okresie porodu (wyjątkowo można domagać się tego za dłuższy okres czasu).

Jeśli sąd ustali, że pozwany mężczyzna jest biologicznym ojcem dziecka, będzie mógł rozpoznać (i ewentualnie także uwzględnić) pozostałe roszczenia. Oczywiście, jeśli pozew został skierowany wobec osoby, która nie jest ojcem dziecka, nie może ona być zobowiązana ani do alimentacji dziecka ani też nie poniesie wydatków związanych z ciążą i porodem.

Co jeśli ojciec dziecka nie stawia się w sądzie na rozprawy?

W momencie, gdy ojciec dziecka nie interesuje się przebiegiem postępowania sądowego (nie stawia się w sądzie, nie składa pism sądowych itp.), możliwe jest wydanie tzw. wyroku zaocznego ustalającego ojcostwo. W takim wypadku wyrok nie może opierać się wyłącznie na przyjęciu za prawdziwe twierdzenia powoda.
Sąd może badać również dowody. m.in. zeznania świadków, którzy mają wiedzę o współżyciu intymnym stron postępowania (krewny, sąsiad, wspólny znajomy stron) lub inne dowody, np. wydruki korespondencji e-mailowej, z której wynika, że pozwany dziecko traktował jako swoje, smsy, wspólne zdjęcia, itp. Jeśli jednak sąd uzna zeznania powódki za niegodne z prawdą – może również wydać wyrok zaoczny oddalający powództwo.